خلاصه ای از نحوه سیم کشی ساختمان

سیم کشی ساختمان فرآیند نصب سیستم های الکتریکی در داخل ساختمان است. این فرآیند توسط متخصصین برق کار مجرب صورت می گیرد. در اجرای آن تسلط بر اصول و قواعد سیم کشی ساختمان مسئله ای بسیار کلیدی و با اهمیت جلوه می کند. نحوه سیم کشی ساختمان به طور خلاصه شامل 6 مرحله است:

بررسی نقشه های الکتریکی:

ابتدا نقشه های الکتریکی ساختمان بررسی می شوند. این نقشه ها شامل طرح های سیستم الکتریکی ساختمان و جزئیات مربوط به توزیع خطوط برق، پریزها، سوئیچ ها و سایر تجهیزات الکتریکی است.

نصب تابلو برق:

تابلو برق که عموماً در مکان مرکزی قرار دارد نصب می شود و به عنوان نقطه توزیع اصلی برق در ساختمان عمل می کند. تابلو برق باید طبق استانداردها و قوانین الکتریکی مربوط به محل مورد نظر طراحی و نصب شود.

نصب خطوط اصلی:

خطوط برق اصلی در سیم کشی ساختمان، از تابلو برق به سایر قسمت های ساختمان منتقل می شوند. این خطوط شامل کابل های برق اصلی و خطوط توزیع به اتاق ها و واحدهای مختلف است. هدف این مرحله فراهم کردن اتصالات مناسب برای انتقال برق به نقاط مورد نیاز در ساختمان است.

نصب خطوط فرعی:

در این مرحله، خطوط فرعی برای اتصال دستگاه های الکتریکی مختلف در ساختمان نصب می شود. خطوط فرعی شامل: خطوط برق کوتاه، خطوط روشنایی، خطوط پریزها و سایر تجهیزات الکتریکی مورد نیاز است. هدف این مرحله، فراهم آوردن اتصالات لازم برای اجرای صحیح دستگاه های الکتریکی و تامین برق به نقاط استفاده در ساختمان است.

نصب دستگاه های الکتریکی:

در مرحله نصب دستگاه های الکتریکی، دستگاه های مختلفی شامل: سوئیچ ها، پریزها، لامپ ها، فن ها، گرمایش دهنده ها و سایر تجهیزات الکتریکی نصب می شوند. هدف این مرحله، فعال کردن تجهیزات الکتریکی و کسب اطمینان از عملکرد صحیح آن ها است.

آزمایش و اعتبار سنجی:

در سیم کشی ساختمان پس از نصب و اتصال دستگاه های الکتریکی، آزمایش و اعتبار سنجی انجام می شود تا از عملکرد صحیح و بهینه سیستم الکتریکی ساختمان اطمینان حاصل شود.

روش های نصب سیم کشی در ساختمان

روش های نصب سیم کشی به عنوان اصول اولیه سیم کشی ساختمان، جنبه مهمی در ساخت و ساز و ایمنی الکتریکی ساختمان ها دارند. با توجه به نیازها و شرایط مختلف، از روش های متنوعی برای نصب سیم ها و کابل های الکتریکی استفاده می شود. این روش ها به شرح زیر است:

نصب سیم کشی زیر کف: سیم ها در کانال ها یا لوله های زیر سطح کف ساختمان قرار می گیرند.

نصب سیم کشی در کف ساختمان: سیم ها در لوله ها یا کانال هایی که در کف ساختمان قرار دارند، نصب می شوند.

نصب سیم کشی در سقف ساختمان: سیم ها در کانال ها یا لوله هایی که در سقف ساختمان قرار دارند، نصب می شوند.

هر یک از این روش ها، بسته به نوع ساختمان و نیازها، قابل استفاده هستند و ترکیبی از آنها نیز ممکن است در نصب سیم کشی ساختمان مورد استفاده قرار گیرد.

اصول طراحی سیم کشی در ساختمان

طراحی مناسب و رعایت اصول سیم کشی ساختمان های مسکونی اهمیت بسیاری در ایمنی و بهره وری سیستم الکتریکی دارد. از طرفی، استفاده از کادر فنی مجرب و رعایت استانداردها به طراحان و مجریان کمک می کند تا سیم کشی ساختمان به شکل صحیح و بهینه انجام شود. اصول طراحی سیم کشی ساختمان شامل موارد زیر است:

توزیع منطقی:

طراحی سیم کشی باید بر اساس نیازهای الکتریکی مختلف در ساختمان، منطقی و هماهنگ باشد. این شامل تعیین مکان قرارگیری سوئیچ ها، پریزها، نقاط روشنایی و سایر دستگاه های الکتریکی است.

ایمنی:

رعایت استانداردها و ضوابط ایمنی در طراحی سیم کشی ساختمان ضروری است. این شامل استفاده از کابل ها و تجهیزات مناسب، قراردادن محافظت کننده ها مانند: راکتورها و سوئیچ های ایمنی و جلوگیری از ایجاد خطرات الکتریکی است.

بهره وری انرژی:

بهره وری انرژی، به معنای استفاده بهینه و بهره برداری بهتر از منابع انرژی است. برای بهره برداری بهینه از انرژی، از تجهیزات و موادی که کمترین مقدار انرژی را مصرف می کنند و کارایی بالایی دارند استفاده می شود.

انعطاف پذیری:

سیم کشی ساختمان باید با توجه به نیازهای آینده قابلیت تغییر و تنظیم را داشته باشد. این مورد شامل: ایجاد مسیرهای اضافی، استفاده از کانال ها و لوله های قابل تغییر و تعویض و استفاده از روش های سیم کشی قابل تعدیل است.

هماهنگی با مقررات:

طراحی سیم کشی باید با استانداردها (استانداردهای ملی و بین المللی) و مقررات مربوط به سیم کشی الکتریکی در ساختمان، سازگاری داشته باشد.

قابلیت صرفه جویی:

طراحی سیم کشی باید با توجه به محدودیت هزینه های مرتبط با نصب و نگهداری، به صرفه باشد. مواردی از قبیل: انتخاب مواد و تجهیزات قیمتی مناسب، استفاده از روش های ساختاری ساده و کارآمد، بهینه سازی مسیرها و نقاط اتصال

استحکام و دوام:

سیم کشی باید برای مدت طولانی و بدون مشکل کارکرد داشته باشد. بدین منظور استفاده از کابل ها و تجهیزات باکیفیت، نصب صحیح و محکم، بررسی و تست منظم سیم کشی برای تشخیص و رفع مشکلات الزامی است.

زیبایی و آراستگی:

طراحی سیم کشی باید به زیبایی و آراستگی ساختمان کمک کند. بدین منظور مواردی را باید رعایت کرد:

مخفی کردن سیم ها در دیوارها

استفاده از رنگ های مناسب برای مواد و تجهیزات

جلوگیری از ظاهر آشکار و نامطلوب سیم کشی در ساختمان

تعامل با سایر سیستم ها:

به منظور تعامل طراحی سیم کشی با سایر سیستم های ساختمانی باید از تجهیزات و ابزارهای مشترک استفاده شود و هماهنگی مسیرها و نقاط اتصال رعایت شود.

با رعایت این اصول طراحی سیم کشی، می توان بهبود کیفیت، ایمنی و کارایی سیستم الکتریکی ساختمان را تضمین کرد.

استاندارهای لازم برای سیم کشی در ساختمان

استانداردها و آموزش های مرتبط با سیم کشی در ساختمان، به منظور تضمین ایمنی، کیفیت و سازگاری سیستم الکتریکی با مقررات و نیازهای فنی معینی تدوین شده اند. در این راستا، به استاندارهای مهم برای  سیم کشی ساختمان می پردازیم:

رنگ بندی معین برای سیم ها:

جهت تمایز و شناسایی آسان تر سیم ها، استفاده از رنگ بندی معین در استانداردهای برق الکتریکی وجود دارد. این رنگ بندی بر اساس نوع سیم و کاربرد آن صورت می گیرد. استاندارد رنگ بندی سیم های برق در کشورهای مختلفی تعیین شده است.

سیم فاز (Hot Wire): رنگ استاندارد آن معمولاً سیاه، قرمز یا آبی است.

سیم زمین (Ground Wire): رنگ استاندارد آن معمولاً سبز یا سبز و زرد است.

سیم ارت: رنگ استاندارد آن معمولاً زرد است.

سیم تلفن (Telephone Wire): رنگ استاندارد آن معمولاً آبی و سفید است.

توجه داشته باشید که استاندارد رنگ بندی سیم ها ممکن است بر اساس مناطق جغرافیایی و استانداردهای محلی متفاوت باشد.

حفاظت در برابر حریق:

استفاده از کابل ها و لوازم جانبی ضد حریق، نصب اطفاء حریق و اعلام حریق در مناطق خطرناک

ضوابط ایمنی در مناطق خاص:

در برخی مناطق خاص مانند حمام ها، آشپزخانه ها و فضاهای خارجی، استانداردهای خاصی برای سیم کشی الکتریکی وجود دارد. این استانداردها شامل: استفاده از لوازم ضد آب، جداسازی مدارها و همچنین به کارگیری  وسایل ایمنی مرتبط با محیط است.

حفاظت در برابر خطرات مکانیکی:

استفاده از لوله ها و پوشش های محافظ، نصب سیم ها به ارتفاع مناسب و جلوگیری از خمیدگی و کشیدگی غیر مجاز آنها.

نصب و نگهداری مناسب:

نصب در محل مناسب، فشرده سازی مناسب اتصالات، تثبیت صحیح لوازم الکتریکی و بررسی دوره ای و تعمیرات منظم از استانداردهای سیم کشی در زمینه نصب و نگهداری صحیح سیم ها و لوازم الکتریکی است.

سیستم اتصال به زمین:

سیستم اتصال به زمین، به منظور ایمنی و حفاظت از ساختمان و افراد در مواجهه با خطرات الکتریکی به کار می رود. اتصال صحیح سیستم برق به زمین، در صورت وقوع شوک الکتریکی یا عیب های برقی، جریان را به زمین تخلیه کرده و مانع خطر جدی برای افراد و ساختمان می شود.

محدودیت های مورد نیاز برای تعبیه سیم کشی:

محدودیت سیم کشی در نزدیکی منابع گرمایی، مواد قابل اشتعال و محیط های خاص و اماکن خطرناک

ضوابط خاص در محیط های خاص:

برای برخی محیط های خاص مانند بیمارستان ها، ایستگاه های نیروگاهی و صنایع پتروشیمی، استانداردهای خاصی برای سیم کشی ساختمان وجود دارد. این استانداردها شامل مقررات ایمنی و الکترومغناطیسی، محافظت در برابر خطرات خاص و نصب تجهیزات ایمن است.

جمع بندی:

مطالعه نحوه سیم کشی، روش های نصب، طراحی مناسب و رعایت استانداردها، به اطمینان از عملکرد بهینه و ایمنی سیستم الکتریکی ساختمان کمک می کند. همچنین، دانش و مهارت های فنی مهندسی لازم را می طلبد.